Het belang van preventie in de zorg
Begin deze maand verscheen er een artikel in het Pioniers Magazine met de titel: “De doodlopende weg in de gezondheidszorg”. Volgens de auteur, Yvonne van Stigt, lijkt het wel alsof elk jaar na de zomer de noodklok geluid wordt binnen de gezondheidszorg. Het geld is op, GGZ instellingen bereiken het plafond van de budgetten en ieder jaar is er weer het getouwtrek over de verhoging van de ziektekostenpremies en het eigen risico.
Klik hier om het artikel te lezen.
Ziekte als verdienmodel
In dit artikel pleit de auteur voor een koerswijziging in de geneeskunde van symptoombestrijding naar preventie en het behandelen van de echte oorzaken van ziekte. Ze constateert dat er in de medische wereld vrijwel geen aandacht is voor het proces dat aan ziekte voorafgaat. Waar is de aandacht voor preventie?
Om dit te kunnen begrijpen, kan het onlangs verschenen videofragment van VPRO Tegenlicht genaamd: ”ziekte als verdienmodel” opheldering bieden. Een chirurg in opleiding legt uit: ”Zolang we draaien op een verdienmodel van ziekte, daar waar gezondheid centraal zou moeten staan, raken we steeds verder verwijderd van datgene waar zorg ooit voor bedoeld was.” Door dit verdienmodel is de zorg te vaak druk met targets halen en symptoombestrijding, en verdiept men zich minder in onderliggende oorzaken oftewel het proces dat aan de ziekte voorafgaat.
Klik hier om dit videofragment te bekijken.
“In de wetenschap (en misschien ook heel voorzichtig in de medische wereld) is het inmiddels wel duidelijk dat de mensheid lijdt aan welvaartsziekten, ziekten die we niet kunnen genezen met een pilletje of ‘gemaksoplossingen’. De sleutel ligt niet meer in de technologie, maar in gedragsveranderingen.” zegt de auteur van het artikel. Ze vraagt zich af: “Hoe kunnen we het proces van het ontstaan van ziekte beïnvloeden, of liever nog: vóór zijn?” Veel leed en geld kunnen bespaard worden door eerder in te grijpen, dan “de put te dempen als het kalf al lang verdronken is.”
Het aloude gezegde, voorkómen is beter dan genezen, is gelukkig in opmars; mede dankzij internet maakt een groeiende groep mensen kennis met de nieuwste wetenschappelijke onderzoeken. Langzamerhand groeit het bewustzijn dat er meer mogelijkheden bestaan naast het aanbod van de reguliere zorg. We kunnen nu zelf bepalen wat we kunnen doen om lichamelijke (bijv. een goede werkplekinrichting, ergonomie, vitaliteitscursus) en mentale (bijv. mindfulness, yoga) overbelasting te voorkomen. En bijvoorbeeld je immuunsysteem versterken is iets waar je zelf heel veel aan kunt doen. De huidige generatie wil graag zelf uitzoeken welke methodes effectief kunnen zijn. Het zal nog wel even duren voordat deze aanvullende (complementaire) zorg omarmd zal worden binnen ons zorgstelsel, maar we zijn op de goeie weg.
Mindfulness
Mindfulness is een mooi voorbeeld van preventieve zorg. Mindfulness heeft aantoonbaar positief effect op angst, pijn, stress, piekeren, slapeloosheid en negatieve gevoelens over onszelf en ons leven. Heb je een langere periode blootgestaan aan voortdurende stress, zonder daarvan goed te herstellen, dan loop je de kans overspannen of zelfs burn-out te raken. Kenmerken hiervan kunnen fysieke en/of psychische uitputting zijn, die het moeilijker maken op het werk of thuis goed te functioneren. Door op tijd aan de bel te trekken en een mindfulnesstraining te doorlopen kun je deze stress-signalen beter leren herkennen, ze eventueel vóór zijn en beter je grenzen leren kennen én aangeven. Een mindfulness training kan zowel preventief ingezet worden als het herstel na een burn- out ondersteunen.
Bronnen/illustraties
https://www.nieuwe-gezondheid.nl/
https://overheid.vlaanderen.be/preventie-van-overbelastingsletsels
https://www.vpro.nl/programmas/tegenlicht/lees/specials/testimonials.html